|
負米養親 |
Phụ Mễ Dưỡng Thân |
|
周仲由，字子路。 家貧，嘗食黍薯之食， 為親負米百里之外。 親歿，南游於楚， 从車百乘，積粟萬鍾， 纍褥而坐，列鼎而食， 乃嘆曰： 「雖欲食黍薯之食， 為親負百里之外， 不可得也。」 有詩為頌，詩曰 負米供甘旨， 寧辭百里遥； 身榮親已沒， 猶念舊劬勞。 |
Chu Trọng Do, tự Tử Lộ. Gia bần, thường thực thử thự chi thực, vi thân phụ mễ bách lí chi ngoại. Thân một, nam du vu sở, tòng xa bách thừa, tích túc vạn chung, luy nhục nhi tọa, liệt đỉnh nhi thực, nãi thán viết: “Tuy dục thực thử thự chi thực, vi thân phụ bách lí chi ngoại, bất khả đắc dã.” Hữu thi vi tụng, Thi viết: Phụ mễ cung cam chỉ. Trữ từ bách lí diêu. Thân vinh thân dĩ một. Do niệm cựu cù lao. |
DỊCH XUÔI: Vác Gạo Nuôi Cha Mẹ Trọng Do tự là Tử Lộ, người ở ấp Biện, thuộc nước Lỗ, sinh vào đời Xuân Thu, học trò Khổng Tử. Thờ cha mẹ rất có hiếu. Nhà nghèo, ông thường đi đội gạo đường xa hàng trăm dặm về nuôi cha mẹ. Không có tiền mua thức ăn, phải tìm các thứ rau về nấu canh dâng lên cha mẹ dùng tạm. Sau khi cha mẹ mất, ông sang nước Sở, được vua Sở trọng dụng, phong ban tước cao sang, cấp nhiều bổng lộc. Ông thường than phiền là không còn cha mẹ để được phụng dưỡng như xưa, để ngày ngày đội gạo, bữa bữa nấu canh rau. Khổng Tử thường khen Tử Lộ là người hiếu để và thận trọng từng hành vi. Có thơ ca tụng, thơ rằng:
| DỊCH THƠ Trọng Do Thầy Tử Lộ cùng người nước Lỗ, Thờ hai thân từng bữa canh lê Thường khi đội gạo đi về, Xa xôi trăm dặm, nặng nề hai vai. Ðỉnh Hoa biểu từ khơi bóng hạc, Gót Nam Du nhẹ bước tang bồng, Xe trăm cỗ, thóc muôn chung, Ngồi chồng đệm ghép, ăn chồng vạc cao. Thân phú quý ngắm vào thêm tủi, Ðức cù lao chạnh tới lòng đau, Nào khi đội gạo, canh rau, Muốn còn như cũ, dễ hầu được ru? Lòng thắc mắc nghìn thu vẫn để, Biết bao giờ cam chỉ đền công. Cho hay dạ hiếu khôn cùng, Dẫu Tam Công chẳng đổi lòng thần hôn.
|
Tranh: Trần
Thiếu Mai 陳少梅