b) Từ kép - Cổ Hán Văn 古漢文

Tự Học 自學‎ > ‎Văn Phạm 文範‎ > ‎A - Ghép Chữ Căn Bản*‎ > ‎

b) Từ kép

1/ Danh + Danh

Bổ nghĩa		天子	人心		羊足	牛足
		Thiên tử Vua (con trời)	Nhân tâm Lòng người		Dương túc Chân con dê	Ngưu túc Chân con bò
Đẳng lập		兵刀	刀兵		山水	山河
		Binh đao (chiến tranh)	Đao binh (chiến tranh)		Sơn thủy Núi (và) nước	Sơn hà Núi (và) sông
Đối Lập		天地	父母		男女	陰陽
		Thiên địa Trời đất	Phụ mẫu Cha mẹ		Nam nữ Trai gái	Âm Dương Âm dương
Thứ bậc		老少	父子		兄第	君臣
		Lão thiếu Già trẻ	Phụ tử Cha con		Huynh đệ Anh em	Quân thần Vua quan

Một số từ kép có quan hệ đẳng lập có thể hoán đổi vị trí, một số khác thì không hoán đổi mà dùng theo thói quen đã thông dụng từ lâu.

Quan hệ Đối lập về ngữ nghĩa như thường viết có tính chất thứ bậc.

2/ Tính + Tính

Khi ghép hai tính từ thì tạo các một tính từ mới có các nghĩa như sau:

Đẳng lập		公平	清白
		Công bình Công bằng	Thanh bạch Trong sạch
Đối lập		成敗	貴賤
		Thành bại Nên thua	Qúi tiện Sang hèn
Nhấn mạnh		光明	富貴
		Quanh minh Sáng tỏ	Phú Quý Giàu sang

3/ Động + động

Hai động từ cũng hay đi chung với nhau tạo thành động từ kép. Động từ kép có ba quan hệ ngữ nghĩa sau:

Tương đồng		作合	合作
		Tác hợp	Hợp tác
Tương phản		往來	生死
		Vãng lai	Sinh tử
Tương trợ		收回	分别
		Thu hồi	Phân biệt

Ba cách gọi trên tương ứng với cách gọi: Đẳng lập (tương đồng), Đối lập (tương phản) và Nhấn mạnh (tương trợ) của tính từ kép.

4/ Điệp tự

Trong tiếng Hán rất hay dùng phép điệp tự (lặp lại một chữ) để tạo ra từ mới. Chúng thường dùng như trạng từ hay tính từ.

睊睊	Quyến quyến	Liếc nhìn nhau
洒洒	Sái sái	Rõ ràng mạch lạc
油油	Du du	Cuồn cuộn chảy
芒芒	Mang mang	Ngây ngô
欣欣	Hân hân	Hớn hở
年年	Niên niên	Hằng năm