Khổng Tử nói: “Vua Thuấn là bậc đại trí vậy! Thuấn ưa dò hỏi ý kiến của người khác, lựa lấy điều hay xét lại những lời thiển cận; ẩn dấu những lời xấu mà phát huy những lời tốt lành. Nắm giữ cả hai điều đối lập rồi chọn dùng cái đúng cho dân. Chính cái điều ấy đã làm nên Thuấn chăng!

Khổng Tử nói: “Cái Đạo không thực hành được thì ta đã biết rồi, ấy là do người trí thì thái quá, kẻ ngu thì không theo kịp. Cái Đạo chẳng được người đời hiểu rõ thì ta cũng đã biết rồi, ấy là do người có tài cán thì thái quá, kẻ tầm thường (bất tiếu) thì lại không theo kịp. Giống như người ta không ai mà không ăn uống, nhưng chẳng có người nào biết được mùi vị vậy.

Khổng Tử nói: Đạo Trung Dung thật là cao viễn! Đã lâu rồi dân chúng không còn ai có thể làm được.

BÌNH CHÚ:

1- Mệnh trời gọi là Tính, phát triển thuận theo tính gọi là Đạo, tu dưỡng theo Đạo gọi là Giáo. Cái Đạo ấy không thể xa rời dù chỉ trong chốc lát; nếu có thể xa rời được thì đã không phải là đạo.

2 - Bởi thế quân tử đặc biệt cảnh giác thận trọng ở chỗ người ta không nhìn thấy, lo lắng sợ hãi ở chỗ người ta không nghe thấy. Chẳng có gì rõ hơn vật che giấu, chẳng có gì làm hiển lộ chân tướng hơn những việc nhỏ bé. Cho nên người quân tử đặc biệt thận trọng khi chỉ có một mình mình vậy.

3- Mừng, giận, buồn, vui khi chưa biểu hiện ra, gọi là Trung, biểu hiện ra mà phù hợp với quy củ thì gọi là Hoà. Trung là gốc lớn của thiên hạ, Hoà là đạo lí thông đạt trong thiên hạ. Đạt tới sự Trung Hoà thì trời đất có được vị trí thoả đáng, muôn vật được phát huy dục sinh trưởng.