Thư Hoạ 書畫 >
Âm Nhạc
Ngư Chu Xướng Vãn
漁舟唱晚
红日照海上, 清风晚转凉
随着美景匆匆散,
钟声山上响
海鸥拍翼远洋
要探钟声响处
无奈我不知方向
人象晚钟一般愤
美景不可永日享
船划破海浪, 终于也归航
无论我多依恋你
苦于了解情况
归家怨路长, 痴心却在远方
谁遇到风浪, 多少也惊惶
无力再收痴心网
心中急又慌
涌出眼泪两行
向晚景色碎
红日向山边降
前路也许昏昏暗
天边总有月光
含泪看彼岸, 不知你怎样
来日也许可相见
相见止于梦乡
相思路更长, 心曲向谁唱
随着美景匆匆散,
钟声山上响
海鸥拍翼远洋
要探钟声响处
无奈我不知方向
人象晚钟一般愤
美景不可永日享
船划破海浪, 终于也归航
无论我多依恋你
苦于了解情况
归家怨路长, 痴心却在远方
谁遇到风浪, 多少也惊惶
无力再收痴心网
心中急又慌
涌出眼泪两行
向晚景色碎
红日向山边降
前路也许昏昏暗
天边总有月光
含泪看彼岸, 不知你怎样
来日也许可相见
相见止于梦乡
相思路更长, 心曲向谁唱
Tịch Dương Tiêu Cổ
夕阳箫鼓 / 春江花月夜 Bài Tịch Dương Tiêu Cổ ( Tiếng Tiêu Tiếng Trống Trong Nắng Chiều) có nhiều tên gọi khác nhau như Tịch dương tiêu ca 夕阳箫歌, Tầm dương tì bà 浔阳琵琶, Tâm dương dạ nguyệt 浔阳夜月, tầm dương khúc 浔阳曲. Bài này gồm có 10 đoạn:
Nguồn gốc của khúc ca này lấy từ bài thơ Xuân Giang Hoa Nguyệt Dạ 春江花月夜 của Trương Nhược Hư 张若虚 nên có người dùng tựa bài thơ này thay tưa Tịch Dương Tiêu Cổ.
春江潮水连海平，海上明月共潮生。 |
Tửu cuồng
酒狂
Bài Tửu Cuồng là một nhạc khúc do Nguyễn Tịch trước tác, ông là một danh sĩ trong Thất Lâm Trúc Hiền thời Nguỵ Tấn
Dương Quan tam điệp
陽關三疊
Đường thi có bài tứ tuyệt "Tống Nguyên Nhị sứ An Tây" (Đưa Nguyên Nhị đi sứ An Tây) của thi hào Vương Duy nói về tiễn biệt:
渭 城 朝 雨 浥 輕 塵，
客 舍 青 青 柳 色 新。
勸 君 更 盡 一 杯 酒，
西 出 陽 關 無 故 人。
Phiên âm:
Thơ lục bát:
Vua Đường Huyền Tông lấy bài thơ này đưa vào Nhạc phủ phổ thành một bài hát gọi là "Khúc Dương Quan tam điệp" (ba dịp Dương Quan) dùng để hát khi tiễn biệt nhau.
Thời xưa, người ta tiễn nhau thường bẻ cành liễu đưa cho người đi. Còn Dương Quan là một cửa ải ở biên giới tỉnh Thiểm Tây nhưng dùng nghĩa bóng là chỉ nơi tiễn biệt. Cho nên, trong tác phẩm "Đoạn trường tân thanh" của cụ Nguyễn Du đoạn Kiều tiễn Thúc Sinh trở về quê cũ viết:
渭 城 朝 雨 浥 輕 塵，
客 舍 青 青 柳 色 新。
勸 君 更 盡 一 杯 酒，
西 出 陽 關 無 故 人。
Phiên âm:
Vị thành chiêu vũ ấy khinh trần,
Khách xá thanh thanh liễu sắc tân.
Khuyến quân khánh tận nhất bôi tửu,
Tây xuất Dương Quan vô cố nhân.
Thơ lục bát:
Trời mai mưa ướt Vị Thành,
Xanh xanh trước quán, mấy cành liễu non.
Khuyên người hãy cạn chén son,
Dương Quan tới đó không còn ai quen.
(Ngô Tất Tố)
Vua Đường Huyền Tông lấy bài thơ này đưa vào Nhạc phủ phổ thành một bài hát gọi là "Khúc Dương Quan tam điệp" (ba dịp Dương Quan) dùng để hát khi tiễn biệt nhau.
Thời xưa, người ta tiễn nhau thường bẻ cành liễu đưa cho người đi. Còn Dương Quan là một cửa ải ở biên giới tỉnh Thiểm Tây nhưng dùng nghĩa bóng là chỉ nơi tiễn biệt. Cho nên, trong tác phẩm "Đoạn trường tân thanh" của cụ Nguyễn Du đoạn Kiều tiễn Thúc Sinh trở về quê cũ viết:
Tiễn đưa một chén quan hà,
Xuân đình thoắt đã dạo ra cao đình.
Sông Tần một dải xanh xanh,
Loi thoi bờ liễu, mấy cành Dương Quan.
Hán Cung Thu Nguyệt
汉宫秋月
|  汉宫秋月图 HÁn Cung Thu Nguyệt Đồ Tranh: Viên Diệu 袁耀 |
Dục Thuỷ Ngâm
Tào Tháo thua trận ở Uyển Thành năm 197, ông nói: "Ta mất một con trưởng và một cháu yêu cũng không thương là mấy chỉ thương khóc Ðiển Vi mà thôi".
Xin nói lại sự kiện này:
Xin nói lại sự kiện này:
Tào Tháo đem quân đi đánh Nam Dương, tiến quân đến Dục Thủy. Trương Tú liệu không chống nổi, bèn dẫn quân đến hàng. Tào Tháo ép vợ Trương Tế (thím Trương Tú – là Châu thị làm thiếp, người đàn trong phim.) Điều đó khiến Trương Tú không chỉ thấy nhục nhã mà còn sợ bị Tào Tháo xui thủ hạ của mình phản lại mình. Vì vậy Trương Tú quyết định phản lại Tào Tháo.
Giả Hủ bày mưu cho Trương Tú. Trương Tú theo kế bèn nói với Tào Tháo cho quân lính dưới quyền ông được mặc giáp và dùng vũ khí. Tào Tháo không nghi ngờ, bằng lòng cho phép. Đêm hôm đó Trương Tú bất ngờ mang quân đột kích vào doanh trại Tào Tháo, Tào Tháo bị nguy khốn và trúng mũi tên từ quân Trương Tú, nhờ có mãnh tướng Điển Vi đánh chặn một cửa để có thời gian cho Tào Tháo thoát nạn. Lần này Điển Vi mắc mưu Trương Tú, bị cắp vũ khí mà hy sinh để cứu chủ. Con cả Tào Tháo là Tào Ngang cũng bị quân Trương Tú giết chết. Còn Tào Tháo thì phải lui quân về Vũ Âm.
Dưới đây là bài Dục Thuỷ Ngâm trong phim Tam Quốc Chí (không thuộc nhạc cổ, thêm vào cho phong phú) nói về Điển Vi:
Giả Hủ bày mưu cho Trương Tú. Trương Tú theo kế bèn nói với Tào Tháo cho quân lính dưới quyền ông được mặc giáp và dùng vũ khí. Tào Tháo không nghi ngờ, bằng lòng cho phép. Đêm hôm đó Trương Tú bất ngờ mang quân đột kích vào doanh trại Tào Tháo, Tào Tháo bị nguy khốn và trúng mũi tên từ quân Trương Tú, nhờ có mãnh tướng Điển Vi đánh chặn một cửa để có thời gian cho Tào Tháo thoát nạn. Lần này Điển Vi mắc mưu Trương Tú, bị cắp vũ khí mà hy sinh để cứu chủ. Con cả Tào Tháo là Tào Ngang cũng bị quân Trương Tú giết chết. Còn Tào Tháo thì phải lui quân về Vũ Âm.
Dưới đây là bài Dục Thuỷ Ngâm trong phim Tam Quốc Chí (không thuộc nhạc cổ, thêm vào cho phong phú) nói về Điển Vi:
我本飄零人， | Ngã bổn phiêu linh nhân， |
薄命曆苦辛。 | Bạc mệnh lịch khổ tân。 |
離亂得遇君， | Ly loạn đắc ngộ quân， |
感君萍水恩。 | Cảm quân bình thủy ân。 |
君愛一時歡， | Quân ái nhất thời hoan， |
烽煙化良辰。 | Phong yên hóa lương thần。 |
含淚為君壽， | Hàm lệ vi quân thọ， |
酒痕掩徵塵。 | Tửu ngân yểm chinh trần。 |
燈昏昏， 帳深深， | Đăng hôn hôn，trương thâm thâm， |
君忘情， 妾傷神。 | Quân vong tình，thiếp thương thần。 |
一霎歡訢， | Nhất sáp hoan hân， |
一霎溫情， | Nhất sáp ôn tình， |
明日淯水頭， | Minh nhật thủy đầu， |
遺韻埋香魂。 | Di vận mai hương hồn。 |
(có người gọi là Hán Thủy Ngâm 淯水吟)
Khổng tước đông nam phi
孔雀東南飛
Thưởng thức với đàn cổ tranh:
Khổng tước đông nam phi là tên một bài nhạc phủ đời Hán, đầu tiên được thấy trong "Ngọc đài tân vịnh" do Từ Lăng 徐陵 người nước Trần ở Nam triều biên soạn, đề là "Cổ thi vi Tiêu Trọng Khanh thê tác" 古詩為焦仲卿妻作 (Bài cổ thi làm thay vợ Tiêu Trọng Khanh), lời tự viết:
漢末建安中，廬江府小吏仲卿妻劉氏，為仲卿母所遣，自誓不嫁。其家逼之，乃沒水而死。卿聞之，亦自縊於庭樹。時人傷之，為詩云爾
Hán mạt Kiến An trung, Lư Giang phủ tiểu lại Trọng Khanh thê Lưu thị, vị Trọng Khanh mẫu sở khiển, tự thệ bất giá. Kỳ gia bức chi, nãi một thuỷ nhi tử. Khanh văn chi, diệc tự ải ư đình thụ. Thời nhân thương chi, vi thi vân nhĩ
Năm Kiến An đời Hán mạt, tiểu lại phủ Lư Giang là Trọng Khanh có vợ họ Lưu, vì bị mẹ Trọng Khanh đuổi, thề không tái giá. Bị nhà bức ép, nhảy xuống nước tự vẫn. Khanh nghe tin, cũng tự thắt cổ ở cây trước sân. Có người thời đó thương tâm, làm thơ thuật lại.
"Nhạc phủ thi tập" xếp bài này vào "Tạp khúc ca từ", đề là "Tiêu Trọng Khanh thê" 焦仲卿妻. Hậu nhân thường dùng câu đầu làm đề nên còn gọi là "Khổng tước đông nam phi" 孔雀東南飛 (chim công bay về phương nam)
Căn cứ vào một số phong tục và địa danh dùng trong bài thơ, như "thanh lư" được dùng trong hôn lễ chỉ có ở Bắc triều, và "Giao, Quảng" thì Quảng châu chỉ có từ đời Tam quốc, nên có thuyết cho rằng bài thơ này được viết sau năm Kiến An (196-219). Tuy nhiên, căn cứ vào phong cách toàn bài, đa số đều công nhận rằng đây là một bài dân ca đời Hán, trong quá trình lưu truyền không thể tránh khỏi bị thay đổi hoặc thêm thắt. Bài dài 1775 chữ, được chia làm bốn đoạn, là bài thơ tự sự đỉnh cao nhất cả về nghệ thuật lẫn tư tưởng trong nhạc phủ đời Hán.
Nội dung bài ca được chia làm 4 đoạn:
- Đoạn 1 kể về cuộc sống của Lan Chi khi làm dâu nhà họ Tiêu đến khi bị đuổi,
- Đoạn 2 kể việc Lan Chi bị đuổi và cảnh chia tay với Trọng Khanh,
- Đoạn 3 kể từ khi Lan Chi về nhà đến khi bị anh mình ép gả cho nhà quan Thái thú,
- Đoạn 4 kể từ khi Lan Chi bị buộc tái giá đến khi nàng và Trọng Khanh tự tử.
Theo wikipedia.
Chàng "Trọng Khanh" trải lòng bằng ngón đàn Tremolo trên cây Tỳ Bà
Ghi chú: phần thơ sẽ giới thiệu ở mục Nhạc Phủ trang Thi Văn; tranh sẽ giới thiệu trong phần Hoạ
1-10 of 14